Pnioki, krzoki, ptoki

Na pnioki, krzoki i ptoki ludzie zwykli dzielić się ponoć na Podhalu i Śląsku. Stamtąd powędrował ten podział w inne zakątki Polski – również do Radzynia Podlaskiego. Pnioki to urodzeniu w danym miejscu, znający je jak własną kieszeń… rutyniarze. Krzoki to zasiedziali przybysze, którzy w danym miejscu zamieszkali i założyli rodziny. Ich ogląd rzeczywistości z czasem traci swą początkową ostrość. Wtapiają się w tło. Ptoki to z kolei osoby wnoszące świeżość i zmiany – czasem takie, których pnioki i krzoki nie akceptują – jednak nadające sytuacjom impet.

Moim marzeniem jest znaleźć w życiu przystań. Miejsce, w którym będę się czuł jak u siebie, z którego nie będę chciał i musiał uciekać. Czy takim miejscem może być Radzyń? Nie wiem. Dziś jest portem w którym moja łajba kotwiczy już kilka lat. Ten blog natomiast będzie miejscem w którym zupełnie subiektywnie i niezależnie opiszę to jakim jest Radzyń Podlaski widziany oczami ptoka i krzoka. Pniokiem mógłbym być tylko w jednym, zupełnie innym miejscu.

Mieszkańcy historycznego terenu Księstwa Łowickiego mówią o miejscu swego zamieszkania: „Rzeczpospolita Łowicka”, podkreślając w rozmowie swe pochodzenie z dziada, pradziada. Słynne tu księżackie powiedzenie: „Pniok, krzok i ptok” oddaje stosunek mieszkańców do ludzi „swoich” i „obcych”. Pani Janina Moskwa (lat 83, mieszkanka Bełchowa) tak oto tłumaczy te słowa: „Pniok to osoba pochodząca z Łowickiego, mieszkająca tu od pokoleń, jak jo! Krzok to ten, kto przybył tu jakiś cos temu i osiadł, założył rodzinę, a ptok, to ktoś ze świata, osoba zupełnie świeża na tym terenie, ktoś gorszy, kto nie zasługuje na uwagę, bo i sam uwagi nam nie poświęca.”

Tekst pochodzi z archiwalnego bloga "Pniokikrzokiptoki - Radzyń Podlaski subiektywnie jako żywo" prowadzonego w 2010 i 2011 roku.